2015 yılının sonlarına gelirken koca bir yılda neler yaşadık hayatımızı kolaylaştıran teknolojide yenilikler neler oldu. ODTÜ Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ural Akbulut, 600 yeni buluşu inceleyerek aralarından en iyileri birçok farklı kaynağa dayandırarak belirledi.
Dünyanın en eski taş aletleri
Kenya’da Turkana Gölü civarında bulunan ve 2,7 milyon yıllık olduğu jeolojik incelemeler sonucu ortaya çıkan eski taş aletler. Araştırmalar devam ederken yeni bulgular ortaya çıktı ve 3.3 milyon yıllık olduğunu kanıtladı. Bugüne kadar bilinen en eski taş aletler, 2.6 milyon yıl öncesine aitti ve Etiyopya’da ortaya çıkmıştı. Daha önce yapılan buluşlarda hayvan kemikleri incelenmişti ve 3.3 milyon yaşında olan kemiklerde bulunan kesiklerin taş aletlerle yapılabileceği sonucu ortaya çıkmıştı ancak bu taş aletler bulunamamıştı. Büyük bir gizeme ışık tutarak 3.3 Milyar yıl önce’de insanların varlığı kanıtlanmış oldu.
Japonların 603 kilometreye ulaşan treni
Hızlı trenler arasında Maglev (magnetically levitated) olarak bilinen tekerleksiz trenler, elektromıknatıslar sayesinde havada asılı durması ve mıknatısların birbirini itip çekmesiyle hareket etmesi mantığına dayanıyor. Dünyanın en hızlı treni olma ünvanını elinde tutan modeller saatte 300-400 kilometre ulaşırken 21 Nisan’da dünya rekorunu yenileyerek saatte 603 kilometre hıza ulaştı.
Tek Molekülden yapılan Diyot
1974’te ortaya çıkan fikir ancak 2015 yılınının buluşları arasında yer alabildi. Elektornik devreleri küçültmek için organik bir molekül kullanılarak diyot yapımı teknolojinin bulunduğu her alanı etkileyecek önemli bir buluş, 50 kat daha iyi bir performans sunarken daha küçük bir çip modüllerinin ortaya çıkmasını sağlaycak.
Engelleri aşabilen robot
ABD Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) Makine Mühendisliği’nden Yrd. Doç. S. Kim, dört ayak üzerinde koşarken, önündeki engelleri algılayıp üzerinden atlayabilen robot geliştirdi. Bu buluş robotların daha akıllı hale gelerek yapay zeka ile çevrelerini algılayabilmelerinin temellerini oluşturuyor. Kendilerini kontrol edebilmelerinin dışında engelleri başarıyla aşmaları robot teknolojisinde gelinmiş en ileri seviye 2015 yılı buluşu ile gerçekleşti.
Felçli hastaya dokunma hissi kazandıran robotik el
Buluşlar tıp alanında devrim yaratarak filmlerde gördüğümüz birçok teknolojinin gerçek olabileceğini işaret ederken temellerinin atıldığı bir proje olduğunu söyleyebiliriz. Bedenen dokunma hislerini kaybetmiş bir kişi robotik bir el ilin sinir sistemine bağlanmasıyla yeniden dokunma hissi olan robot bir ele kavuştu.
Mobil cihazlar için çok hassas küresel konumlama sistemi
Austin Texas Üniversitesi’nden, Yrd. Doç .T. Humphreys iki lisansüstü öğrencisiyle mobil cihazlar için santimetre hassasiyetinde küresel konumlama sistemi (GPS) geliştirdi. Büyük antenlere ihtiyaç duyan sistemi geliştirerek küçük bir eklenti haline getirmeyi başardılar. Bu sistem sayesinde araçlar arasındaki mesafe ve hızlar detaylı olarak hesaplanıp kazalara engel olmak hedeflenirken sürücüsüz araçlarda ve insansız hava araçlarında kontrolü artırıp hataları ortadan kaldırmak için kullanılacağı tahmin ediliyor.
Dünyanın en küçük ışık kaynağı olan grafen lamba
Karbon atomlarının altıgenler şeklinde birbirine bağlanarak oluşturduğu, bir atom kalınlığındaki tabakalar olarak tanımlanan grafen isimli malzeme, ilk kez grafitin üzerine selofan yapıştırıp kaldırılarak elde edilmişti. ABD Columbia Üniversitesi’nden Prof. Dr. J. Hone ve araştırmacı Dr. Y. D. Kim, küçük bir grafen tabakasını iki metal elektrotun arasına yerleştirip bir silikon yonganın üzerine astı. Elektrotlara voltaj uygulanınca geçen akım, grafenin akkor hale geldiği ve bir elektrik ampulü gibi silikon yongayı aydınlattığı görüldü. 2 bin 500 dereceye ulaştığı halde ısıyı iletmemesi önemli bir gelişme ve geleceğin teknolojilerini şekillendirmek için kullanılacaktır.
Oda sıcaklığında karbondan üretilen elmas
Karbon elementi, saf haldeyken grafit ve elmas olarak iki temel fazda bulunmasıyla grafit, çok yüksek basınç ve çok yüksek sıcaklık altında elmasa dönüştürülebiliyor. Ancak oda sıcaklığında ve normal basınç altında sentetik elmas üretmek oldukça zorken, ABD North Carolina State Üniversitesi’nde, Prof. Dr. J. Narayan ve ekibi, lazer ışınlarını kullanarak Q-karbon adı verilen karbon elementinin üçüncü fazını üretmeyi başardı. Yani farklı bir elmas çeşiti ortaya çıkarken girdiği kimyasal reaksiyonlar birbirinden farklı ancak fiziksel yapısı aynı elmastan ziyade yöntem 2015 yılının en iyi buluşları arasında yer aldı.
Güneş enerjisiyle sıvı yakıt üreten biyonik yaprak
Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Kimya Bölümü’nün ortak çalışmaları sonucunda güneş enerjisi kullanılarak, sıvı bir yakıt olan izopropanol üretildi. Petrole alternatif yakıt ve enerjilere yoğunlaşılırken bu alanda elde edilmiş en iyi buluşlardan bir tanesi güneş enerjisini kullanarak ortaya çıkan sıvı enerji ihtiyaç duyulduğunda kullanabilecek ve stoklanma imkanı sunacak, daha önce güneş enerjisinin sıvı halinde depolanma şansı yokken yeni buluş geliştirildiği taktirde enerji kullanımında büyük bir fark yaratacaktır.
