Ülkenin önde gelen bilim kurumlarından birinde bulunan Havva Kazdal Zeytin, Dünya Kadınlar Günü’nde Türkiye’nin ilk milli helikopter motorunda kullanılan türbin kanatlarının üretiminde rol almaktan gurur duyduğunu söyledi.
Kadına şiddetin ve ayrımcılığın her geçen gün arttığı ülkemizde, çoğunlukla erkeklerin kullandığı bir aracın aslında kadın elinden çıkma olması da dikkatlerden kaçmadı. Gurur kaynağımız Havva Zeytin, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Marmara Araştırma Merkezi’nde (MAM) 30 yıldır çalışmalar yürütüyor.
Yüksek lisans eğitiminin ardından 4 yıl özel sektörde mühendis olarak çalışan Zeytin, kariyerine 1991 yılında güçlü araştırma tutkusu nedeniyle TÜBİTAK-MAM’da başladı. Yaptığı çalışmalarla Türk sanayisine adım atan Zeytin, son dönemde TÜBİTAK ve Tusaş Motor Sanayii (TEI) iş birliği ile en kritik teknolojiler arasında yer alan tek kristal türbin kanatlarının üretiminde önemli rol oynadı.
Zeytin, Anadolu Ajansı’na (AA), Karadeniz bölgesinde Rize’nin Muradiye köyünde doğduğunu ve ilkokulu bitirene kadar orada yaşadığını söyledi. Babasının ailesini iş kurduğu İstanbul’a götürdüğünü kaydeden Gül,
“1973’te Rize’den ayrıldım. Muradiye İlköğretim Okulu’nu bırakıp İstanbul Nişantaşı’nda okula başladığınızda kendinizi sudan çıkmış bir balık gibi hissediyorsunuz. akıcı değildi; Karadeniz’e özgü bir aksanla konuşuyordum. Ortaokula başladığımda sınıfta ayrımcılığa uğradım ama kısa sürede alıştım.” diyerek yaşam hikayesini de vurgulamayı ihmal etmedi.
Zeytin, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Metalurji Mühendisliği Bölümü’nden mezun olduğunu ve aynı üniversitede yüksek lisansını tamamladıktan sonra özel sektörde çalıştığını söyledi. “24 yaşında bir kadın mühendis olarak alüminyum piston fabrikasında 150 işçi ile çalışmaya başladım. Dökümhanede yaklaşık 2,5 yıl çalıştım. Tek kadın mühendis bendim. Orası bana çok şey öğretti.” diye devam etti.
30 yılı aşkın süredir TÜBİTAK-MAM Malzeme Enstitüsü’nde birçok projede yer aldığını belirten Zeytin, şöyle devam etti: “Çok çeşitli projeler üzerinde çalıştım ama en büyük projemiz Kalkınma Bakanlığı’nın desteğiyle otomotiv çeliğiyle ilgiliydi. Bu proje ile çelik üzerine çalışmaya başladık, yüksek mukavemetli, hafif çelik yaparak harika işler yaptık, özellikle otomotiv endüstrisi için önemli, buhar türbini kanatları üzerine bir proje vardı, üzerinde çalışmamı istediler. o projeyi bir dövme firması ile yaptılar, ‘Türkiye’de kimse yapamaz’ dedi. Projeyi 2012 yılında aldık ve ilk buhar türbini kanatlarını 2013 yılında teslim ettik.
Bilimi kadınlar için uygun bir alan olarak adlandıran Zeytin: “Sezgilerimiz güçlü. Çok farklı bakış açılarından bakabiliriz ve araştırmanın da böyle olması gerekiyor. Öngörü ve duygusal zeka çok yüksek olmalıdır. Bu yüzden, özverili çalışma gerektirmesine rağmen, kadınların bilim alanında çok başarılı olacağına inanıyorum.” diye ekledi. Kadınları, başarılarını ve toplumdaki statülerini yalnız bir gün değil her gün anmak ve desteklemek dileğiyle.
